آفاقدر جهان چه میگذرد؟گزارش‌های سیاستی

معرفی گزارش آموزش در یک نگاه

گزارش آموزش در یک نگاه، یکی از گزارش­‌های معتبری است که توسط OECD در حوزه آموزش به­‌صورت سالیانه منتشر می‌­شود. این گزارش به ارائه آمار، بررسی سیاست­‌ها و روندهای بخش­‌های مختلف آموزش در جهان و به‌­خصوص کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی می­‌پردازد. دریکی از بخش‌­های این گزارش (بخش 6B) به بررسی آمار و شاخص­‌های آموزش بین‌­الملل توجه شده‌است و بیان می‌­کند که بیشترین درصد (67 درصد) دانشجویان بین‌­الملل از کشورهای درحال‌توسعه هستند. 3 درصد از این دانشجویان از کشورهای با درآمد سطح پایین (LICs)، 26 درصد از کشورهای با درآمد سطح متوسطِ رو به پایین (LMICs) و 38 درصد از کشورهای با درآمد متوسطِ رو به بالا (HICs) هستند. در شکل زیر درصد دانشجویان بین‌­الملل هر کشور بر اساس سطح درآمد کشورشان نشان داده‌شده است. برای مثال حدود 30 درصد دانشجویان بین‌­الملل کشور کره جنوبی از کشورهای با درآمد سطح متوسط رو به پایین هستند.

در ادامه گزارش به دلایل تحصیل دانشجویان در خارج و جذب دانشجوی بین‌الملل توسط کشورها می‌­پردازد؛ و علاقه‌­مندی دانشجویان به تحصیل در خارج را به دلایل زیر می­‌داند.

  • دسترسی به آموزش باکیفیت
  • کسب مهارت­‌های جدید و نزدیکی به بازار کار بهتر
  • ارتقای احتمال پیدا کردن شغل در بازارهای کار جهانی
  • کسب دانش در مورد جوامع و فرهنگ­‌های دیگر و افزایش مهارت‌­های زبانی

همچنین مزایای کشورهای میزبان را از جذب دانشجویان بین­‌المللی را به‌­طور عمده ویژه اقتصادی می‌­داند.

  • کمک به عمل‌کرد نظام اقتصادی و نوآوری کشورها
  • تأمین مالی دانشگاه­‌ها
  • حضور در بازار کار داخلی کشورها
  • افزایش ذخیره نخبگانی جامعه و جبران کم‌کاری‌های نظام آموزشی
  • کاهش تأثیر بالا رفتن سن جمعیت مولد اقتصادی و تأمین نیروی کار در آینده

در مورد کشورهای مهاجرفرست اما علاوه بر اشاره به معایبی که خروج نخبگان  می­تواند برای آن­ها داشته باشد به ذکر منافع حضور آن‌ها در کشورهای دیگر نیز می­‌پردازد.

  • جذب دانش، به‌روزآوری فناوری و ظرفیت‌­سازی در کشور خود از طریق برگشت به کشور خود و یا ایجاد شبکه قوی ارتباطی (مزایای دیاسپوریایی)
  • کسب دانش ضمنی از دیگران، دانشی که تنها از طریق تماس مستقیم و از نزدیک ممکن است
  • همکاری‌های بین­‌المللی مؤثرتر از همکاری­‌های با کشورهای مجاور و هم‌زبان است
  • برنامه‌ریزی در راستای جهت‌­دهی و اولویت‌­گذاری آینده علمی کشور

در ادامه گزارش با اشاره به اینکه تعداد دانشجویان بین­‌المللی در بیست سال اخیر سالیانه 5.5 درصد رشد داشته و کشورهای آرژانتین، استرالیا، نیوزلند، انگلستان و آمریکا بیشترین جذب را داشته­‌اند، به تأثیرات بحران جهانی بیماری همه‌­گیر کووید 19 می‌­پردازد و تأثیر آن را بر دانشجویان بین‌­المللی حوزه OECD (3.9 میلیون نفر) منفی می‌­داند.

ازجمله سیاست‌­های کشورها برای افزایش جذب دانشجویان بین­‌المللی، تخصیص بودجه به دانشگاه­‌هایی که به سمت اجرای سیاست­‌های بین‌­المللی شدن حرکت کنند و تعیین معیارهایی برای ارزیابی کیفیت و اثرگذاری دانشگاه است. مهم‌ترین جامعه هدف دانشجویان بین­‌المللی، دانشجویان پیش دکتری و محققان تازه‌کار هستند. می­توان نسبت ثبت‌­نام به مقطع تحصیلی را به‌­صورت معمول این‌گونه بیان کرد.

  • مقطع لیسانس کمتر از همه است و حداکثر تا 15 درصد است.
  • مقطع کارشناسی ارشد بیشترین تعداد را دارد و بیش از دوسوم از دانشجویان را شامل می‌­شوند.
  • مقطع دکتری و سطوح مشابه هم حدود 20 درصد است.

در شکل زیر نسبت دانشجویان بین‌­الملل در هر مقطع تحصیلی در کشورهای مختلف نشان داده‌شده است.

اگرچه بیشترین جمعیت دانشجو در کشورهای OECD است اما در بیست سال اخیر کشورهای غیر OECD 7 درصد رشد داشته و از حدود 23 درصد به 31 درصد رسیده است. در شکل زیر میزان رشد دانشجویان بین‌­الملل در کشورهای OECD با کشورهای دیگر مقایسه شده است.

در ادامه، گزارش به جزئیات آماری کشورهای مبدأ و مقصد مهاجران، رشته‌­های تحصیلی و نسبت حضور زنان در این رشته­‌ها می­پردازد.

در آخر نیز تعریفی کاربردی و مفید از دو واژه مشابه دانشجویان خارجی (foreign students) و دانشجویان بین­‌المللی (international students) ارائه می­‌دهد.

  • دانشجویان خارجی: دانشجویانی که شهروندی یک کشور را ندارند ولی ممکن است زمان زیادی در کشور میزبان زندگی کرده باشند و یا حتی در آن کشور متولد شده باشند.
  • دانشجویان بین­‌المللی: دانشجویانی که برای تحصیل کشور خود را ترک کرده و وارد کشور دیگری می‌­شوند. دانشجویان بین‌­المللی دارای اقامت دائم کشور میزبان نبوده و مدارک تحصیلی و آموزشی مقاطع پایین­‌تر را در کشور میزبان دریافت نکرده‌­اند.

درواقع به‌طور خلاصه می­توان دانشجوی بین‌­المللی را بخشی از دانشجویان خارجی دانست. از این نظر کشورهایی که قوانین مهاجرتی آسان‌تری دارند و به‌راحتی به خارجیان اقامت دائم، تابعیت و شهروندی می­‌دهند آمار دانشجویان بین‌­المللی دقیق‌­تری دارند. بدین ترتیب این گزارش با نقد آمارهای مختلف، متفاوت و مبهم در مورد میزان دانشجویان بین‌­المللی و خارجی بر ضرورت دستیابی به تعریفی واحد از دانشجویان و معیاری مشخص برای مقایسه کشورها در مورد میزان جذب دانشجوی بین­‌المللی تأکید می­کند.

منبع یادداشت بالا، سایت OECD است متن اصلی این گزارش را در زیر می‌توانید دریافت کنید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

دکمه بازگشت به بالا