به نقل از خبرگزاری مهر؛
شورا ماده واحده “تجویز ارائه برخی از دروس به زبان غیرفارسی در واحدهای بین‌المللی دانشگاههای تهران، علوم پزشکی تهران و صنعتی شریف در موارد خاص” را در ششصد و شصت و دومین جلسه 21 اردیبهشت ماه 89 به تصویب رساند.
این مصوبه در 17 خردادماه 89 از سوی شورایعالی انقلاب فرهنگی ابلاغ شده و در آن آمده است: شورایعالی انقلاب فرهنگی در جلسه 662 تاریخ 21 اردیبهشت 89 براساس پیشنهادهای مورخ 2 آذر 88 وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و 23 آبان 88 رئیس دانشگاه تهران، ماده واحده “تجویز ارائه برخی از دروس به زبان غیرفارسی در واحدهای بین‌المللی دانشگاههای تهران، علوم پزشکی تهران و صنعتی شریف در موارد خاص” را به این شرح تصویب کرد.
در ادامه این مصوبه آمده است: “ماده واحده – ضمن تاکید بر لزوم تدریس به زبان فارسی در کلیه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی، واحدهای بین‌المللی دانشگاههای تهران، علوم پزشکی تهران و صنعتی شریف می‌توانند در برخی از کلاس‌های خاص، دروسی را طبق شرایط آمده در این ماده واحده به زبان غیرفارسی تدریس کنند.”
شرایط اعلام شده در این مصوبه به این شرح است: “کلاس‌های مزبور باید صرفاً برای دانشجویان خارجی که امکان استفاده از زبان فارسی را ندارند، تشکیل شده باشد. برای کلیه دانشجویان خارجی، بایستی دوره ویژه آموزش زبان فارسی برگزار شده و شرط فراغت از تحصیل این دانشجویان، اخذ مدرک پایان دوره مزبور خواهد بود. برنامه فرهنگی و اسلامی جامعی به محوریت نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاههای فوق برای دانشجویان خارجی تدارک دیده شود.”
بر اساس تبصره های اعلام شده در این مصوبه، مجوز موضوع این ماده واحده برای اجرای آزمایشی و در یک دوره زمانی 5 ساله است و نظارت برحسن اجرای این ماده واحده با وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و هیئت نظارت و بازرسی شورای عالی انقلاب فرهنگی است. همچنین مراجع مزبور گزارش سالیانه‌ای از اجرای این مصوبه را به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه خواهند داد.
این مصوبه در حالی اعلام شد که در سالهای اخیر واحدهای بین الملل دانشگاهها اعلام کرده اند که یکی از موانع جذب دانشجوی خارجی در این واحدها، تدریس دروس به زبان فارسی است و این موضوع با عنوان “بین المللی” این واحدها در تضاد است.
به گزارش مهر، در تاریخ 6 تیرماه 86 شورای عالی انقلاب فرهنگی در مصوبه ای تمامی دانشگاهها کشور که در داخل مرزهای کشور شعبه تاسیس کرده اند را موظف به تدریس به زبان فارسی کرد.
دکتر مخبر دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اعلام این خبر افزود: تعدادی از دانشگاهها از جمله دانشگاههای بزرگ کشور در مناطق مختلف مؤسسات آموزش عالی راه اندازی کرده‌اند یا در شرف راه‌اندازی هستند، موکلفند که حتماً به زبان فارسی تدریس کنند. زبان فارسی یکی از محورهای هویتی ما است و برای پاسداشت زبان فارسی بر این موضوع تأکید شد.
وی در مورد دانشجویان خارجی که در این مراکز می خواهند تحصیل کنند، گفت: اگر از دانشجویان خارجی در این مراکز پذیرش شوند مانند دانشگاههای سایر کشورها باید ابتدا دوره زبان فارسی را بگذرانند و بعد طی دوره لازم و آموزش زبان فارسی سایر دروس را آموزش ببینند. البته اگر سیاستها و ضوابطی در تکمیل این بحث هم لازم باشد وزرای علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آن را تدوین می کنند و اگر لازم باشد که در شورای عالی انقلاب فرهنگی هم تصویب شود دردستور قرار خواهد گرفت و بررسی و تصویب می شود.
در ادامه این مصوبه در تاریخ 29 مهرماه سال 86 دکتر محمود احمدی نژاد رئیس جمهور لزوم تدریس به زبان فارسی در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی را ابلاغ کرد و بر اساس این مصوبه ای تدریس در کلیه دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی کشور بایستی به زبان فارسی صورت گیرد.
بر اساس این مصوبه که در ششصد و هفتمین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصوب رسید “تدریس در کلیه دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی کشور برای همه دانشجویان اعم از ایرانی و غیرایرانی باید به زبان فارسی انجام پذیرد.”
بر اساس اصل 15 قانون اساسی زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران فارسی است و اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد.
پس از این مصوبه در 27 آبان ماه 86 دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار در نامه ای به وزارت علوم خواستار معافیت این دانشگاه از مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر ارائه دروس به زبان فارسی شد. دلیل این دانشگاه برای تدریس زبان غیرفارسی، عضویت در سازمان جهانی دریانوردی بود.
این دانشگاه باید بر اساس استانداردهای بین المللی آموزش دریانوردی، دروس خود را به زبان انگلیسی ارائه کند و در صورت عدول از این استانداردها از عضویت سازمان جهانی دریانوردی خارج می شود.
در همان زمان محمد مهدی زاهدی وزیر وقت علوم، تحقیقات و فناوری در واکنش به درخواست دانشگاه دریانوردی چابهار مبنی بر معضل مصوبه الزام تدریس به زبان فارسی برای این دانشگاه گفت: در صورتی که مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر تدریس دروس به زبان فارسی در دانشگاهها برای دانشگاهی مشکل زا باشد به شورای عالی انقلاب فرهنگی گزارش داده خواهد شد تا تصمیم گیری شود.
زاهدی در گفتگو با مهر یادآور شده بود: در صورتی که احساس کنیم برخی از دانشگاهها در این زمینه دچار مشکل شوند، این موضوع را به شورای عالی انقلاب فرهنگی انعکاس می دهیم.
روند مصوبات و اظهارنظرها در زمینه تدریس به زبان فارسی در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی
| ردیف | تاریخ | مصوبات و اظهارنظرها |
| 1 | 6 تیرماه 86 | مصوبه شورایعالی انقلاب فرهنگی: تمامی دانشگاهها کشور که در داخل مرزهای کشور شعبه تاسیس کرده اند موظف به تدریس به زبان فارسی هستند |
| 2 | 29 مهرماه 86 | ابلاغ لزوم تدریس به زبان فارسی در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی از سوی رئیس جمهور |
| 3 | 27 آبان ماه 86 | درخواست دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار برای معافیت از مصوبه ارائه دروس به زبان فارسی |
| 4 | 20 آذرماه 86 | دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی: تدریس به زبان فارسی لازم الاجراست اما می توان تبصره داد |
| 5 | 24 آبان ماه 87 | رئیس واحد بین الملل دانشگاه علوم پزشکی شیراز: در رشته پزشکی دروس، جزوه ها و امتحانات به زبان انگلیسی است |
| 6 | 24 آذر ماه 88 | رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران: نامه رئیس جمهور به شورایعالی انقلاب فرهنگی در خصوص وضعیت تدریس زبان خارجی در شعب بین الملل دانشگاهها |
| 7 | 21 اردیبهشت ماه 89 | مصوبه شورایعالی انقلاب فرهنگی : “تجویز ارائه برخی از دروس به زبان غیرفارسی در واحدهای بین‌المللی دانشگاههای تهران، علوم پزشکی تهران و صنعتی شریف در موارد خاص” |
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در 20 آذرماه 86 در گفتگویی با مهر تاکید کرد: تدریس دروس در دانشگاهها به زبان فارسی لازم الاجراست اما اگر دانشگاهی در این زمینه مشکلی دارد باید اعلام کند تا در صورت تایید مشکل تبصره ای به این مصوبه اضافه شود.
دکتر محمد رضا مخبر دزفولی درباره مصوبه شورا برای اجباری شدن تدریس زبان فارسی در تمام واحدهای بین المللی دانشگاهها و مشکلات برخی از دانشگاهها در این زمینه افزود: شورا از اصل تدریس به زبان فارسی به شدت دفاع می کند و اگر قرار است در 50 سال آینده زبان فارسی زبان علم باشد باید از امروز از آن دفاع کرد.
وی افزود: در بسیاری از کشورهای دنیا زمانی که دانشجوی خارجی پذیرش می کنند دوره ای را نیز برای تدریس زبان خود برای دانشجویان برگزار می کنند تا تدریس به زبان همان کشور صورت گیرد. در عین حال اگر دانشگاهی در این زمینه مشکلی داشت می تواند به وزارت علوم یا بهداشت مراجعه و مشکل را مطرح کند.
مخبر اظهار داشت: هیچ نقطه ابهامی در این مصوبه وجود ندارد و از سوی دیگر هر مصوبه ای تبصره ای خواهد داشت که در صورت نیاز برای این مصوبه نیز تبصره ای پیش بینی می شود.
رئیس واحد بین الملل دانشگاه علوم پزشکی شیراز در 24 آبان سال 87 از تلاش برای جذب دانشجوی خارجی در این واحد بین المللی و فراهم شدن زمینه آموزش به زبان انگلیسی در واحدهای بین المللی گروه پزشکی خبر داد.
دکتر محمدرضا پنجه شاهین در گفتگو با مهر تاکید کرد: درصدد هستیم که اجازه تدریس به زبان انگلیسی را در واحد بین الملل اخذ کنیم که البته با توجه به مذاکرات اولیه ای که انجام شده این کار نیاز به اخذ مجوز از شورای عالی انقلاب فرهنگی دارد و وزارت بهداشت نیز در حال انجام فعالیتهایی برای حل این مسئله برای واحدهای بین الملل است.
وی اضافه کرد: با وزارت بهداشت مذاکره شده است که واحدهای بین المللی اجازه داشته باشند به معنای واقعی بین المللی باشند و کلیه دروس در محیط دانشگاه به زبان انگلیسی تدریس شود. در حال حاضر نیز غیر از صحبتهای اساتید در کلاس درس، کتابها، امتحانات و سایر موارد در رشته های علوم پزشکی به زبان انگلیسی است و در صورت کسب این اجازه دانشجویان خارجی بهتر جذب می شوند.
رئیس واحد بین الملل دانشگاه علوم پزشکی شیراز یادآور شد: باید توجه داشت که در رشته پزشکی دروس، جزوه ها و امتحانات به زبان انگلیسی است.
در 24 آذر ماه سال 88 باقر لاریجانی رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران از نامه رئیس جمهور به شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص وضعیت تدریس زبان خارجی در شعب بین الملل دانشگاهها خبر داد و گفت: این موضوع می تواند زمینه ساز برنامه های مشترک دانشگاهها در واحدهای بین المللی شود.
وی توضیح بیشتری در این زمینه ارائه نکرد اما یادآور شد: توسعه پردیس بین الملل و فراهم کردن امکان بازدید دانشمندان ممتاز بین المللی از دانشگاه علوم پزشکی تهران از دیگر برنامه هایی است که در این حوزه انجام می گیرد.
در فروردین ماه سال 89 در گزارشی موضوع زبان فارسی به عنوان یکی از موانع جذب خارجیها در شعب بین الملل دانشگاههای بزرگ مطرح شد و در همان زمان مهدی قمصری معاون آموزشی دانشگاه تهران گفت: تدریس زبان فارسی در این واحدها انگیزه را برای دانشجویان خارجی کم کرده است. واحدهای بین الملل در ابتدا با هدف جذب دانشجوی خارجی، افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو و جلوگیری از خروج داوطلبان دانشگاه برای تحصیل در دانشگاههای کشورهای اطراف خلیج فارس راه اندازی شدند.
وی اظهار داشت: از ابتدا قرار بود این واحدها به زبان بین المللی تدریس داشته باشند اما با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره تدریس به زبان فارسی به تدریج انگیزه دانشجویان خارجی برای ورود به این واحدها کم شد.
به گزارش مهر، به نظر می رسد مصوبه جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی که به صورت ماده واحده به تصویب رسیده است زمینه را برای ورود دانشجویان خارجی به واحدهای بین المللی سه دانشگاه تهران، علوم پزشکی تهران و صنعتی شریف فراهم می کند. از سوی دیگر سرنوشت سایر واحدهای درخواست کننده برای این شیوه تدریس جهت دانشجویان خارجی مشخص نیست.
