حسن ایوب دانشجوی لبنانی ساکن در ایران است به‌راحتی و روان فارسی صحبت می‌کند. کارشناسی ارشدش رادر رشته مهندسی نفت در دانشگاه تهران به پایان رسانده و فعلا مشغول به کار مترجمی و نویسندگی است اما قصد دارد دوره دکتری را نیز در دانشگاه تهران بخواند.
– خودتان را معرفی کنید و بفرمایید از چه سالی وارد ایران شدید؟
بنده حسن ایوب هستم. اهل لبنانم. 8 سال هست که در ایران تحصیل و زندگی می‌کنم. اول که به ایران آمدم در مرکز زبان قزوین، زبان فارسی خواندم. بعد برای دوره کارشناسی در رشته مهندسی نفت در شیراز از وزارت علوم بورسیه گرفتم. چون معدل خوبی داشتم برای مقطع ارشد نیز به من بورسیه تعلق گرفت و در دانشگاه تهران ارشد خواندم و قصد دارم برای دکتری نیز در ایران ادامه تحصیل بدهم.
– ارتباطتان با دانشجویان ایرانی در دانشگاه چگونه بود؟
در مرکز زبان قزوین حدود 40 نفر لبنانی بودیم با ایرانی‌ها برخورد و ارتباط زیادی نداشتیم. دوره آموزش زبانم که تمام شد برای کارشناسی به شیراز رفتم. در آنجا هم لبنانی‌ها زیاد بودند حدود 23 نفر در رشته مهندسی نفت بودیم یک تعداد دوست ایرانی داشتم ولی نه زیاد. دانشگاه شیراز دانشگاه خوبی بود توانستم یه معدل خوب به دست بیاورم.
*در دانشگاه مشکل زبان نداشتیم
ما چون در ابتدا ورود به ایران در مرکز زبان مشغول به تحصیل شدیم تا یک حدی زبان را یاد گرفتیم اوایل در کلاس‌های دوره کارشناسی یک کم سخت بود ولی مشکل زیادی در زبان نداشتیم اما اساتید هم کمک می‌کردند چون دروس ترم اول پایه است و زبان مهندسی زبان مشترک است مشکل چندانی نداشتیم فیزیک 1 و ریاضی 1 محاسباتی و عددی است. جزوه و منابع هم به زبان انگلیسی هستند. فقط صحبت‌های اساتید به فارسی بود که کم‌کم عادت کردیم.
البته مشکل اصلی ما در جلسات عمومی، درس‌هایی مثل ادبیات فارسی، انقلاب اسلامی، اندیشه اسلامی که تماما به زبان فارسی هستند، بود. این درس‌ها از استاتیک هم سخت تر بود! چون هم دروس حفظی بودند هم کلا به زبان فارسی. برای پاس شدن در این درس‌ها باید به زبان فارسی عالی مسلط باشید تا بتوانید راحت بخاطر بسپارید و آزمون بدهید. ما اکثر این دروس را با تقلب پاس کردیم. قطعا برای فارسی زبانان ساده‌است اما برای ما خیلی دشوار بود. چند تا از دوستان من مجبور شدند چند بار این دروس را بردارند تا بالاخره پاس شوند.
– آموزش دانشگاه برای دانشجویان بین‌المللی در این درس‌ها استثنا قائل نمی‌شد؟
دانشگاه شیراز دانشجوی خارجی خیلی کم داشت اما همین چند نفری که بودیم این مشکلات را به آن‌ها گفتیم. راه‌حل‌هایی هم در نظر گرفتند مثلا استاد درس آیین زندگی قبول کردند که امتحان را به عربی برگزار کنند در بعضی دانشگاه‌های تهران این درس‌ها را برای دانشجویان خارجی در یک کلاس جداگانه برگزار می‌کنند به زبان انگلیسی یاعربی آموزش می‌دهند و امتحان میگیرند. اما در دانشگاه شیراز زمانی که ما مشغول به تحصیل بودیم چنین چیزی نبود. در سال‌ها بعد به واسطه دوستانم شنیدم در دانشگاه شیراز نیز این شیوه را در پیش گرفتند.
– در بیرون از فضای دانشگاه و در جامعه برخوردها با شما چطور است؟
چون تعداد لبنانی ها در دانشگاه و خوابگاه زیاد بود و خوابگاه مجزا داشتیم. با ایرانی‌ها خیلی کم برخورد و ارتباط برقرار می‌کردیم. اما در بیرون، خب جامعه بزرگی هست بعضی‌ها وقتی متوجه می‌شوند که ما خارجی هستیم یا حتی لبنانی هستیم شاید اذیت بکنند بعضی‌ها خوششان می‌آمد. عده‌ای هم می‌گویند لبنانی‌ها پول ما را میگیرند و از این دست حرف‌های زشت. برخوردها متفاوت است بعضی اوقات وقتی به فروشگاه برای خرید می‌رفتیم تا متوجه می‌شدند خارجی هستیم قیمت گرانی می‌گفتند این سختی‌ها به‌نظرم همه جای دنیا هست تا بفهمند طرف خارجی است فکر می‌کنند ثروتمند است و با خود می‌گویند بگذار قیمت را گران‌تر بگوییم و…
– چه چیزی باعث شد تصمیم بگیرید برای ادامه تحصیل در ایران بمانید؟
والله من کارشناسی ام که تمام شد معدلم خوب بود و برای بورسیه ارشدم میتوانستم اقدام کنم. اقدام کردم و برای ارشد پذیرفته شدم. اما به کشورهای دیگر هم میتوانستم بروم در همین جا ماندم چون دانشگاه تهران دانشگاه از لحاظ سطح علمی بالا و دانشگاه خوبی است. رنکینگ و رتبه دانشکده مهندسی و رشته مهندسی نفت آن در جهان 25 است. یا مثلا دانشکده مهندسی دانشگاه شریف رنکینگ 15 یا 16 دارد.
پس چرا ما در اینجا ادامه تحصیل ندهیم؟! ایران از لحاظ فرهنگی و دینی هم به ما نزدیک است. چرا بروم در کشوری دیگر که وقتی میخواهم نماز بخوانم کسی بیاید و بگوید مثلا چرا نماز میخوانی!
شما قبلا با سطح دانشگاه‌های ایران آشنا بودید یا وقتی به اینجا آمدید متوجه این قضیه شدید؟
نه ما می‌دانستیم که ایران کشوری پیشرفته است و دانشگاه‌های خوبی دارد. البته لبنان هم دانشگاه‌های خوبی دارد اما بسیار گران هستند و هزینه تحصیل در آنجا بالا است. برای همین ما ترجیح دادیم در کشوری دیگر درس بخوانیم و کشور ایران را انتخاب کردیم شیعه‌های لبان ایران را خیلی دوست دارند. یعنی هم دلایل اعتقادی و هم به دلایل سطح علمی بالا به اینجا آمدیم.
– برای اشتغال به مشکلی در ایران برنخوردید؟
در ایران به نظرم چون تعداد دانشجویان و مهندسان خیلی زیاد است دانشجویان خارجی را بعد فارغ‌التحصیلی استخدام نمی‌کنند. ما حتی در کارآموزی کارشناسی چنین مشکلی را داشتیم که خارجی نباید به میدان نفتی وارد شود. اما در کشورهای دیگر مثلا فرانسه یا آلمان دانشجویان خارجی در هر شرکت یا موسسه‌ای که بخواهند می‌توانند کار کنند. در ایران چنین چیزی ممنوع است. در حال حاضر مشغول به تولید محتوا هستم و کارهای ترجمه و تدریس را به صورت مدرس همراه و یا مترجم همزمان انجام می‌دهم. به‌عنوان مترجم با چند کلینیک کار می‌کردم اما در شرکت‌های نفتی نمیتوانم مشغول به کار شوم
– بعد از اتمام تحصیل قصد برگشت به لبنان دارید؟
ما از لحاظ اقامتی هم مشکلی داریم اگر صدای شما به مسئولین می‌رسد منتقل کنید. در کشورهای دیگر وقتی دانشجو فارغ‌التحصیل می‌شود یک سال به او اقامت می‌دهند تا به دنبال کار بگردد اما در ایران وقتی که فارغ التحصیل شدید مدرکتان را اصلا نمی‌دهند تا خروج قطعی بزنید بعد که خروج قطعی زدید 15 روز مهلت می‌دهند تا از کشور خارج شوید اگر از این زمان بگذرد هر روز 200 هزار تومان جریمه می‌کنند حالامن که کارشناسی ام تمام شد برای مدتی به ترکیه رفتم و برگشتم یعنی از مرز خارج شدم و بعد دوباره وارد شدم. در این‌صورت یک ماه اینجوری اقامت و فرصت ماندن می‌دهند یه بار هم به عراق رفتم و برگشتم.
از لحاظ زندگی با خارجی‌ها در این دوسال اخیر سخت گیرتر شدند یعنی ما الان نمی‌توانیم حتی سیمکارت به نام خودمان ثبت‌نام کنیم اصلا برای ما کارت بانکی صادر نمی‌شود یا حتی یک اپلیکیشن بانکی داشته باشیم این سختی‌ها در دوره روحانی اینطوری شده اصلا قبلا اینطوری نبود من حتی بلیط اتوبوسم را که میخواهم شارژ کنم کدملی میخواهد خب چرا؟! یعنی من خارجی حق ندارم از اتوبوس استفاده کنم کدملی از کجا بیاورم؟! حالا اگر یک کد الکی بزنم قبول می‌کند! برای کارهای بانکی ما الان یک دفترچه داریم هرکاری بخواهیم انجام بدهیم باید مجبوریم حضورا به بانک برویم حالا من چون از چند سال قبل کارت و اپلیکیشن فعال دارم به مشکلی برنخوردم اما اگر کارتم گم شود یا اپلیکیشنم از دسترس خارج شود دیگر نمیتوانم از آن استفاده کنم.
حالا امیدوارم رییس جمهور جدید بتواند این مسائل و مشکلات را برطرف کند. آخر توریست وارد این مملکت می‌شود نمی‌توانید بگویید به شما سیمکارت یا کارت بانکی نمی‌دهیم. ان شالله این مسائل درست شود.
*ما در برنامه آفاق تلاشمان این است که همین چالش‌ها و مسائلی که مطرح کردید و برای همه دانشجویان بین‌المللی در ایران وجود دارد را تا حد ممکن برطرف کنیم.
– سخنی یا نکته‌ای هست که مایل باشید مطرح کنید؟
یک نکته باید اضافه کنم در رابطه با پایان نامه دوره ارشد. دوره ای که من در دانشگاه تهران دفاع کردم مدیرگروه رشته مهندسی نفت خیلی آدم خوبی بودند مشکلی نداشتند که پایان‌نامه و پروپوزالم به زبان انگلیسی باشد حتی در دانشگاه امیرکبیر هم دوستانم مشکلی ندارند اما مدیر گروه جدید دانشکده برای دوستم اجازه نداد پایان نامه و پروپوزالش به زبان انگلیسی باشد. ایشان درسشان تمام شده و معدل خوبی دریافت کردند ولی الان مشکل پایان نامه دارند. دوستم به لبنان رفتند و الان یک سال و نیم هست که برنگشتند و مجبور شدند پایان نامه را رها کنند. شاید اگر پیگیری و اصرار بیشتر می‌کردند می‌توانستند کاری بکنند و نظرشان را عوض کنند اما اذیت شدند و رفتند.
