چالشهای پذیرش دانشجوی بینالمللی در دانشگاههای دولتی

به نقل از سایت ایسنا:
پژوهشگران مدیریت و برنامه ریزی آموزش عالی با انجام یک مطالعه کیفی و مصاحبه با صاحب نظران بینالمللی سازی دانشگاههای سطح یک، چالش های پذیرش دانشجوی بینالمللی در دانشگاههای دولتی ایران را بررسی کردند.
به گزارش ایسنا، در اسناد بالاستی و مصوبات علمی کشور از سال ۱۳۸۷ به دانشگاهها اجازه داده شده که پنج درصد از ظرفیت خود را به دانشجویان خارجی اختصاص دهند؛ ولی هیچگاه این ظرفیت تکمیل شد و حتی به یک درصد هم نرسید.
با توجه به این موضوع پژوهشگران مدیریت و برنامهریزی آموزش عالی با انجام یک مطالعه وضعیت روندها و سیاستها و فرآیندهای پذیرش دانشجویان بینالمللی را در افق ۱۰ ساله بررسی کردند و موانع و عوامل بازدارنده پذیرش دانشجویان بینالمللی را شناسایی کردند.
در این پژوهش که به صورت کیفی انجام شد، پژوهشگران با صاحب نظران حوزه آموزش عالی در دانشگاههای جامع و سطح یک وزارت علوم که حوزه فعالیت آن ها بینالمللی سازی آموزش عالی بود، مصاحبه انجام دادند. انجام مصاحبهها و جمع آوری اطلاعات مورد نیاز تا زمان رسیدن به اشباع داده و اطلاعات تکراری ادامه یافت و در نهایت با ۱۱ نفر از صاحبنظران مصاحبه انجام شد.
شرکتکنندگان در این پژوهش، در حوزه بینالمللی سازی دانشگاه سابقه سه تا ۱۰ ساله داشتند. از بین این افراد یک نفر دارای درجه استادی، هفت نفر دانشیار و سه نفر استادیار بودند.
از نظر شرکت کنندگان در این مطالعه؛ چالش های پذیرش دانشجویان بین المللی در دانشگاه های دولتی ایران در سه حوزه «ضعفهای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی حاکم بر دانشگاه ها»، «ضعف مرجعیت آموزشی، پژوهشی و فناوری دانشگاهها و پژوهشگاهها در سطوح منطقه ای و بین المللی» و «ضعف مدیریت در سطوح کلان آموزش عالی» قرار میگیرند.
نبود زیرساختهای مناسب اجتماعی و فرهنگی در کشور مانند عدم معرفی فرهنگ ایران به جهان برای پذیرش و آشنایی با آن، عدم وجود فرهنگ تعامل و همدلی بین دانشجویان ایران و غیر ایرانی، داشتن نگاه بدبینانه به حضور دانشجویان خارجی و …، مسائل و نگرانیهای سیاسی، امنیتی و اطلاعاتی مانند نگرش منفی بعضی کشورهای خارجی نسبت به ایران، حساسیت و مشکلات سیاسی حضور اساتید و دانشجویان خارجی در کشور، امکان نفوذ در مسائل فرهنگی در قالب تفاهم نامهها و قراردادهای مشترک، از جمله ضعفهای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی حاکم بر دانشگاه ها بودند که شرکتکنندگان در این مطالعه به آن ها اشاره کردند.
به عقیده صاحب نظران بین المللی سازی دانشگاه ها؛ دانشگاههای ایران به دلیل نداشتن رشتههایی در سطح بینالمللی، اعتبار کم مدارک تحصیلی دانشگاه های ایران در سایر کشورها، جایگاه نامناسب دانشگاههای ایران در رتبه بندیهای جهانی و عدم وجود رویکرد تئوری پردازی در عرصه بینالمللی برای دانشجویان خارجی جذابیت علمی ندارند. همچنین محتوا و سرفصل های آموزشی ارائه شده در دانشگاههای ایران به دلیل نبود خلاقیت و نوآوری، به روز نبودن، نداشتن تنوع و عدم توجه به نیازهای ملی و جهانی برای دانشجویان بینالمللی، کارآمد نیستند.
شرکتکنندگان در این مطالعه، ضعفهای مدیریتی و ساختاری و همچنین بروکراسی پیچیده را از ضعفهای مدیریتی در سطوح کلان آموزش عالی میدانند. عدم طراحی سایتهای دانشگاهی به زبانهای زنده دنیا، وضعیت نامناسب دانشگاههای ایران در شاخص های بینالمللی شدن، نبود سازوکار مناسب در زمینه بینالمللی شدن، استفاده از مدیران کم تجربه و ضعیف در بدنه مدیریتی وزارت علوم، طولانی بودن فرآیند اداری جذب دانشجویان خارجی و … نمونههایی از ضعف مدیریتی در سطوح کلان آموزش عالی بودند.
به گفته پژوهشگران این مطالعه؛ مناسب ترین راهکار برای مقابله با موانع پذیرش دانشجویان بینالمللی در دانشگاههای دولتی، سیاستگذاری مناسب و تهیه یک استراتژی قوی، برنامه ریزی قوی و تقویت ساختارهای آموزشی و اداری است.
در این مطالعه از نظرات مدیران و خبرگان حوزه بین المللی آموزش عالی درون دانشگاه ها استفاده شده است و به دلیل شرایط کرونا با مدیران وزارت علوم و دانشجویان خارجی مصاحبه انجام نشده که این موضوع یکی از محدودیتهای این تحقیق است. همچنین به دلیل کیفی بودن این مطالعه، باید در تعمیم نتایج به سایر دانشگاهها از جمله دانشگاه آزاد، احتیاط کرد.
در انجام این تحقیق احسان پروین، سعید غیاثی ندوشن، علی خورسندی طاسکوه و غلامرضا ذاکر صالحی؛ پژوهشگران گروه مدیریت آموزش عالی و مدیریت و برنامه ریزی آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی و گروه مطالعات تطبیقی و نوآوری در آموزش عالی موسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی مشارکت داشتند.
یافتههای این مطالعه بهار سال جاری به صورت مقاله علمی با عنوان «شناسایی موانع پذیرش دانشجویان بینالمللی در دانشگاههای دولتی ایران» در فصلنامه پژوهش در آموزش علوم پزشکی منتشر شدهاست.