گزارش: زبان انگلیسی بهعنوان واسطه آموزش
یک پدیده جهانی روبه رشد
نویسنده: جولی دردن
تاریخ گزارش: 2014
ناشر: شورای فرهنگی بریتانیا با همکاری مرکز آموزش دانشگاه آکسفورد
این گزارش که باهدف ارائه تصویری از وضعیت رو به رشد آموزش به زبان واسط انگلیسی (English as a medium instruction) در جهان تهیهشده است، با ارائه تعریفی از زبان انگلیسی بهعنوان زبان واسط آموزش آغاز میشود:
«استفاده از زبان انگلیسی برای تدریس رشتههای دانشگاهی در کشورها یا مناطقی که زبان اول آنها انگلیسی نیست».
گزارش باهدف ارائه نقشهای از (اندازه، شکل و روند) آینده EMI در جهان، چالشهای موجود در بهکارگیری آن را موارد زیر ذکر میکند:
- کمبود اساتید مسلط به زبان انگلیسی؛
- نبود دستورالعملهای تربیتی و سازمانی که به یادگیری و آموزش مؤثر EMI منجر شود؛
- کمبود محتوای آموزشی بر اساس EMI.
همچنین توجه به رفع دو مانع جدی را برای موفقیت EMI را ضروری میداند:
- به دلیل رویکرد بالا به پایین و عدم دخالت همه ذینفعان در EMI، درک درستی از اهداف آن وجود ندارد؛
- نا اطمینانی بعدی، مربوط به نتایج و پیامدهای EMI است که هنوز تأثیر آن بر میزان یادگیری رشتههای دانشگاهی مشخص نیست.
گزارش بامطالعه 55 کشور (ازجمله ایران)، آمار استفاده آنها از روش EMI در سه سطح آموزش ابتدایی، دبیرستان و دانشگاه و همچنین در دو نوع آموزشگاه خصوصی و عمومی را نشان میدهد.
نکته جالبتوجه این است که در بین همه کشورهای موردمطالعه تنها سه کشور ایران، اسرائیل و سنگال در هیچیک از مقاطع تحصیلی و هیچ نوع آموزشگاهی تدریس زبان انگلیسی بهعنوان زبان واسط وجود ندارد.
گزارش نشان میدهد اگرچه اکثریت کشورها از EMI در بخشی از نظام آموزشی خود استفاده میکنند اما تنها 22 کشور (40 درصد) از آنها برای آن سیاست مشخصی اتخاذ کردهاند.
همچنین با بررسی دلایل استفاده از زبان واسط آموزش به مهمترین دلایل آن اشاره میکند؛ این دلایل برای کشورهای مختلف متفاوت بوده و حتی برای نوع آموزشگاه (خصوصی یا دولتی) نیز تفاوت دارد.
- توسعه مهارتهای ارتباطی با کشورهای دنیا؛
- توسعه دانش و اطلاعات از فرهنگ دیگر کشورها؛
- توانمندسازی دانشجویان برای تحصیل و اشتغال در خارج از کشور؛
- توسعه فرهنگ و هویت ملی و انتقال آن به دیگر کشورها؛
- بینالمللی سازی آموزش عالی جذب دانشجویان بینالمللی؛
- ملتسازی در کشورهای چندزبانه و اتحاد با کشورهای انگلیسیزبان؛
- جذب نیروی کار خارجی؛
- حرکت سریعتر کشور به سمت تجدد و رفاه و …
در ادامه گزارش بیان میکند که EMI در کشورهای مختلف بیشتر در حوزه رشتههای علمی، مهندسی و پزشکی بکار گرفتهشده است.
در انتها نیز به روند روبه رشد EMI تأکید میشود و نشان داده میشود که 67 درصد پاسخدهندگان به گسترش این روش در نظام آموزشی کشور خود خوشبین بودند و تنها 7 درصد بهاحتمال کاهش استفاده از این روش اشاره کردند و 20 درصد نیز به استفاده از ترکیب دو زبان بومی و انگلیسی در کلاس درس، ارزیابی و امتحان تأکید کردند.
پژوهش در پایان به اهداف زیر دستیافته است.
- روند عمومی استفاده از EMI در جهان بهسرعت در حال رشد است؛
- دخالت دولتها و تصمیمات سیاستگذاران در توسعه EMI قابلتوجه است، اگرچه علاقه عمومی مردم نیز برای استفاده از زبان انگلیسی برای آموزش نیز زیاد است؛
- بحثها و مناقشههای زیادی در مورد مفید بودن و یا مضر بودن استفاده از EMI در بین مردم کشورها وجود دارد ولی مخالفت جدی برای اجرای آن وجود ندارد؛
- نگرانیهایی درزمینه محدود شدن گروههای ضعیف اقتصادی جامعه در دسترسی به آموزش و افزایش شکاف در جامعه وجود دارد، همچنین نگرانیهایی در مورد تضعیف زبان بومی و هویت ملی در کشورها ایجادشده است.
متن اصلی گزارش: